Study title

Het Secreet-boek Vol Heerlijke Konsten; Als van De Hooftstoffen in elks gebruik, van de Gebreken, Siekten en Qualen der Menschen; van Tamme en Wilde Dieren, van Visschen en Vogelen; van Boomen, Planten, Bloemen, Kruiden en Saden; van Metallen; van Verwen en Incten; van Koken en Confijten; van Olien en Salven te bereiden; van Distileren en andere Weetenschappen; met een Aenhangsel verrijkt. Uyt een groot getal Latijnsche, Italiaensche, Francoische, Hoog- en Neder-duitsche Autheuren vergadert. door Carolum Battum Medicijn Ordinaris der Stad Dordrecht. Te Leeuwarden, By Hendrik Rintjes, in de Peperstraet, in den Zaedzaeijer. 1694.

Het "Secreet-boek" is een omvangrijke verzameling van technische, geneeskundige en culinaire toebereidingen. De oudst bekende druk is van 1600, en gedurende de 17de eeuw zijn er meerdere heruitgaven verschenen: 1609, 1650, 1656, 1661, 1664 en 1694. Tussen al deze drukken zijn uitsluitend kleine verschillen in spelling en af en toe woordkeus, maar de drukken van 1650 en daarna bevatten een appendix, waarin nog veel dieper wordt ingegaan op wijn, verf, inkt, schilderen en schrijven: "Aenhanghsel. Van verscheyden sonderlinge Secreten, in 't maeken, bereyden en bewaren van alderhande Wijnen, als oock Verwen, Incten, ende 't gene de verruw-konst en schrijf-konst aengaet." Dat is de reden dat we dit keer hebben gekozen voor de laatste druk van 1694, die tevens getuigenis aflevert hoe populair dit werk gedurende de gehele 17de eeuw is geweest.