Topic
Search topics
Keywords
concentratiekampen (NIOD)
Collection years
Country
Search countries
Publisher
Search publishers
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 12, Frans Spierings
De heer Frans Antoon Timotheus Marie (Frans) Spierings vertelt dat hij een gelukkige jeugd heeft gehad in ’s-Hertogenbosch. Tijdens de eerste bezettingsjaren behaalde hij zijn lyceumdiploma. Aanvankelijk zag hij de Duitsers niet als de vijand, maar als een keurige bezetter. Toen dit laatste toch niet het geval bleek te zijn en hij de dienstplichtige leeftijd bereikte,...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 03, Piet Wiers
De heer Piet Wiers vertelt dat hij tijdens de oorlog een vrij bestaan leidde als visser totdat hij op zijn zestiende verjaardag een oproep kreeg om zich te melden bij de Arbeidsdienst. Hij dook onder, maar werd tijdens een overnachting in zijn ouderlijk huis opgepakt en opgesloten in de gevangenis van Hoorn. Vervolgens werd hij naar de gevangenis aan de Euterpestraat...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 26, Gert Nales
De heer Gert Nales vertelt dat hij de oudste politieke gevangene van Nederland is. Hij werd al in augustus 1940 opgepakt vanwege deelname aan het Geuzenverzet. Zijn verzetsactiviteiten bestonden uit Duitsers verkeerd de weg wijzen, doorknippen van telefoonkabels en maken van tekeningen, onder andere voor de eerste Geuzenkrant.Na een verblijf in de gevangenis van Scheveningen...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 37, Johan Pelzer
De heer Johan Pelzer werkte voor de oorlog voor zijn moeder en daarna in de mijnen. Hij pleegde daar sabotage door paaltjes om te slaan en banden kapot te snijden. Op een dag besloot hij om zich met een paar vrienden bij het verzet in Frankrijk aan te sluiten. Ze gingen op reis en werden gearresteerd tijdens een controle. Ze werden in een kasteel bij Moulins vastgezet. Na...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 15, Gerrit Petter
De heer Gerrit Petter vertelt dat hij tijdens de eerste oorlogsjaren weinig merkte van de bezetting. Hij weigerde om in Duitsland te gaan werken, werd op 25 januari 1944 opgepakt en kwam via Wolvega en Steenwijk in de gevangenis van Arnhem terecht. Van daaruit werd hij op 12 maart 1944 overgebracht naar kamp Amersfoort en vervolgens op 18 april doorgestuurd naar...
Getuigen Verhalen, Boerinnen en boerendochters in de Tweede Wereldoorlog, interview 07
De geïnterviewde is een boerendochter. Met een meid, een knecht, acht kinderen, vader en moeder woonde men op een boerderij in Mill. Zij beschrijft de boerderij, die in de jaren 20 nieuw gebouwd was, en het alledaagse leven voor de oorlog.Op 10 mei 1940 evacueerde het gezin naar Wanroij. Toen men terug kwam, stond de boerderij er nog. Er was wel geplunderd en de schuur was...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 14, Antoon van Raay
De heer A.W.G. (Antoon) van Raay vertelt dat hij al voor het uitbreken van de oorlog anti-Duits was. Hij werkte toen als knecht bij een bakker in Didam. Na mei 1940 ging hij op verzoek van zijn ouders bij een bakker in Doetinchem werken. Daar kreeg hij onenigheid met een nieuwe collega die pro-Duits was en nam zijn ontslag. Hij kon terecht als postbesteller bij de PTT. Na...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 19, Jouke de Haan
De heer Jouke de Haan vertelt dat hij tijdens de bezettingsjaren bij herhaling een oproep kreeg van het arbeidsbureau om te gaan werken in Duitsland. Hij deed voorkomen alsof hij hieraan gevolg gaf, maar dook onder. Hij is verschillende keren gearresteerd en werd diverse keren mishandeld.Op een gegeven moment kreeg hij van SD een dwangbevel om te gaan werken op het vliegveld...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 32, Cornelis Engelbertus van der Hout
De heer Cornelis Engelbertus van der Hout vertelt dat hij gedurende de eerste bezettingsjaren als melkboer werkte. Hij kreeg een oproep om zich te melden voor arbeid in Duitsland, maar gaf hieraan geen gehoor. Hij had immers al werk. Wel probeerde hij een vals persoonsbewijs te krijgen. Bij zijn tweede bezoek aan de ambtenaar van de gemeente 's-Gravenzande werd hij opgepakt....
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 27, Wim Hoogwerf
De heer Willem Adrianus (Wim) Hoogwerf vertelt dat hij in 1939-1940 tijdens de mobilisatie gelegerd was in Rhenen. Na de capitulatie keerde hij terug naar huis in Vlaardingen en ging hij weer aan het werk. In oktober 1940 werd hij door zijn schoonvader overgehaald om lid te worden van het Geuzenverzet. Vervolgens werd hij op 24 februari 1941 opgepakt.Hij werd gevangen gezet...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 01, Cornelis Willemsen
De heer Cornelis Willemsen vertelt dat hij in 1943 werd opgeroepen voor een cursus en vervolgens vanwege de arbeidsinzet tewerkgesteld werd in Gotha. Tijdens ziekteverlof in Nederland besloot hij niet meer naar Duitsland terug te gaan en samen met een vriend elders werk te zoeken. Op het Centraal Station in Amsterdam werd hij opgepakt. Na een verblijf in de gevangenis aan de...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 28, Meijer (Max) Hamburger
De heer Meijer (Max) Hamburger vertelt dat hij reeds voor de bezetting begonnen was met zijn medicijnenstudie (Amsterdam). Hiermee moest hij in 1942 stoppen. Tijdens zijn studie lukte het hem om in het ziekenhuis verzetsstrijders te helpen. Nadat de deportaties begonnen waren, werkte hij gedurende een korte periode voor de Joodse Raad. Hij beschouwde dit als collaboratie,...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 33, Hendrik Leonard van Beek
De heer Hendrik Leonard van Beek vertelt dat hij tijdens de bezetting de ULO, en nadien de MTS in Dordrecht volgde. In 1943 ging hij als stagiair werken bij de gemeente Vlaardingen. Op een gegeven moment benaderde een vriend hem om samen met twee anderen naar Engeland te vluchten. Ze vertrokken onvoorbereid en op 30 november 1943 werden Van Beek en zijn vriend gearresteerd...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 07, Poppe Nauta
De heer Poppe Nauta vertelt dat hij is opgegroeid in een arm gezin in Amsterdam. Bij aanvang van de oorlog volgde hij een opleiding tot bankwerker en ging hij werken in de bouw. Later werd hij opgeroepen om te gaan werken in Duitsland, bij de BMW-fabrieken in München. Daar vervalste hij ontslagpapieren en reisde per trein terug naar Nederland. Hij werd opgepakt in Amsterdam,...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 10, Henk Robeer
De heer Hendrik Rijk (Henk) Robeer begint zijn verhaal met te vertellen dat hij al voorafgaand aan de oorlog voor de inlichtingendienst werkte. Zijn verzetsactiviteiten bestonden onder andere uit het helpen van joden. Hij heeft zelf ook nog ondergedoken gezeten, onder andere bij een sanatorium. Nadat hij was gearresteerd in augustus 1943 werd hij overgebracht naar kamp...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 21, Pieter de Jong
De heer Pieter de Jong vertelt dat hij tijdens de bezetting in het foeragebedrijf van zijn vader werkte. Op een gegeven moment kreeg hij een oproep om in Duitsland te gaan werken en dook hij onder. In 1943 werd hij gearresteerd voor het - vermeend - stelen van een schaap (op verzoek van de Dortse illegaliteit). Dit dier was bestemd als voedsel voor een aantal ondergedoken...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 09, Dingeman Eijgenraam
De heer Dingeman Eijgenraam werkte bij aanvang van de bezetting in de tuinderij van zijn vader in Vlaardingen. Met zijn jongere broer pleegde hij diverse keren sabotage, onder andere door kabels door te snijden die Duitse kanonnen en zoeklichten verbonden. Op zoek naar een wapen meldde hij zich aan bij de Geuzen en werd daar als lid geregistreerd. Toen de Geuzen werden...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 06, Otto van Gool
De heer Otto van Gool vertelt dat hij een fijne jeugd heeft gehad. Bij aanvang van de oorlog had hij zich als communist aangesloten bij een verzetsgroep die zich bezig hield met de bestrijding van het fascisme. Hij werd gearresteerd op 27 augustus 1941 en bracht de winter door in de gevangenis van Scheveningen. Vervolgens werd hij in het voorjaar van 1942 op transport...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 24, Rutgerus Liebrechts
De heer Rutgerus Liebrechts, Vlaardinger, vertelt dat hij tijdens de eerste oorlogsjaren als kapper werkzaam was. In 1940 werd hij lid van het Geuzenverzet. Via zijn werk kon hij gemakkelijk met allerlei mensen een praatje maken en aan informatie komen. Deze informatie gaf hij dan weer door.Door verraad werd hij op 21 augustus 1942 opgepakt. Hij werd naar de gevangenis in...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 08, Jelle Timmers
Toen de oorlog uirbrak was de heer Jelle Godefridus (Jelle) Timmers negentien jaar en werkzaam als worstenmaker. Hij werd als voormalig soldaat door een kennis benaderd om iemand te begeleiden die met een geheime opdracht naar Engeland moest. Onderweg, in de buurt van het Franse Bayonne, werden ze opgepakt. Timmers had militaire papieren op zak en werd tot levenslang...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 20, Jules Willemse
De heer Jules Willemse vertelt dat hij in de bezettingsjaren in Delft studeerde. Om zijn studie te kunnen voortzetten, moest hij de loyaliteitsverklaring tekenen, wat hij weigerde. Hij besloot samen met een vriend en een neef naar Engeland te reizen. Tijdens een controle in een trein in Frankrijk werden ze opgepakt en na een verblijf in een citadel nabij de Spaanse grens, de...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 22, Piet van der Harst
De heer Piet van der Harst vertelt dat hij tijdens de bezettingsjaren actief deelnam aan het verzet. Hij spioneerde onder andere in de haven van Vlaardingen. De verzamelde gegevens gaf hij door aan hoger geplaatsten die ervoor zorgden dat ze in Engelse handen kwamen.Vanaf juni 1940 was hij lid van het Geuzenverzet. Nadat de eerste groep Geuzen was gearresteerd, continueerde...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 18, Gérard van Latum
De heer Gérard van Latum vertelt dat hij tijdens de bezetting diverse baantjes heeft gehad. Vanwege de arbeidsinzet werd hij tewerkgesteld in een fabriek in Dantzig. Tijdens een verlof keerde hij niet meer terug en dook hij onder bij zijn grootouders in Bergen op Zoom. In een café werd hij door een kennis benaderd om onderduikers en joden te begeleiden naar Antwerpen. Dit...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 36, Dirk de Vries
De heer Dirk de Vries woonde tijdens de oorlog in Hilversum. Hij vertelt dat hij tijdens de oorlog deel uitmaakte van twee verzetsgroepen. De ene groep was ontstaan binnen de zwemclub waarvan hij lid was. Met de andere groep had hij contact via zijn vader, die al voor het uitbreken van de oorlog Duitse vluchtelingen hielp vervoeren. Soms werd ook De Vries gevraagd om een...
Erfgoed van de Oorlog, Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald
Op de Ettersberg, een forse met bossen begroeide heuvel acht kilometer ten noorden van Weimar, werd in 1937 door de nazi"s het concentratiekamp Buchenwald opgericht. Het werd al snel een van de grootste concentratiekampen van het Derde Rijk. En het kamp was al snel ook berucht: van de naar schatting 240.000 mensen die in het kamp gevangen zaten, zijn er officieel 34.000...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 04, Cornelis Wilhelmus de Jongh
De heer Cornelis Wilhelmus de Jongh vertelt dat hij in Amsterdam onder armoedige omstandigheden is opgegroeid. Hij was fel tegen de bezetting, nam deel aan de Februaristaking en tekende op zijn werk - een abattoir - protest aan tegen de discriminatie van joden aldaar. Zijn directeur ontsloeg hem en meldde hem aan voor de Arbeidsinzet. Hij werd in Berlijn...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 23, Pieter Nieuwstraten
De heer Pieter Nieuwstraten vertelt dat hij tijdens de meidagen in militaire dienst was. Na de Duitse overwinning mocht hij in juli naar huis in Vlaardingen en ging hij werken bij het bedrijf van zijn vader. Al in augustus 1940 werd hij gevraagd voor het Geuzenverzet. Hij gaf leiding aan enkele groepen. Hij hield zich voornamelijk bezig met het verzamelen en doorgeven van...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 30, Joop Janssen
De heer Joop Janssen vertelt dat hij in de periode dat de oorlog begon eindexamen deed aan het Canisius College in Nijmegen. Met een paar vrienden probeerde hij verzetsactiviteiten op te zetten: het laten ontsporen van een goederentrein en het opzetten van een vluchtroute naar Zwitserland. Deze pogingen mislukten en ze besloten om naar Engeland te gaan om in het Nederlandse...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 35, Willem Antoon Strating
De heer Willem Antoon (Wim) Strating vertelt dat hij vanwege het overlijden van zijn vader vanaf zijn vierde bij de nonnen in Blerick (Limburg) verbleef en later in een weeshuis. Na het behalen van zijn diploma als machinebankwerker ging hij bij zijn moeder in Amsterdam inwonen en kreeg hij een baan bij de Nederlandsche Dok Maatschappij. Hij liep mee met de Amsterdamse...
Nederlandse oud-gevangenen van kamp Buchenwald, interview 13, Geurt de Lang
Bij aanvang van de oorlog werkte de heer Geurt de Lang bij een sigarenfabriek. Toen al het personeel opgeroepen werd voor arbeid in Duitsland, wist hij te regelen dat hij van de lijst werd geschrapt. Op een gegeven moment werd hij weer opgeroepen. Ook nu wist hij via het verzet iets te regelen en dook hij een aantal maanden onder. Weer terug in Enspijk had hij een vals...